Vrijwel alle racefietsen, gravelbikes en mountainbikes zijn voorzien van één of twee derailleurs. Een derailleur is onderdeel van het schakelmechanisme en zorgt er voor dat de ketting van het ene naar het andere kransje of kettingblad wordt verplaatst. Racefietsen en gravelbikes hebben nagenoeg altijd nog een voorderailleur en een achterderailleur en veel mountainbikes maken alleen nog gebruik van een achterderailleur. In dit blog leggen we uit hoe je eenvoudig een derailleur vervangt en/of afstelt. Ook het vervangen van de derailleurwieltjes nemen we even onder de loep.

Mechanische achterderailleur vervangen
Elektronische-voorderailleur vervangen
Mechanische voorderailleur vervangen
Elektronische voorderailleur vervangen

Wanneer moet je een derailleur vervangen?

Na verloop van tijd kan het, om wat voor reden dan ook, nodig zijn om een derailleur te vervangen. Wellicht ben je een keer gevallen of werkt de derailleur niet meer naar behoren. Of je wil je fiets een upgrade geven, het schakelbereik vergroten of zelfs helemaal je eigen fiets opbouwen. Met de juiste kennis en gereedschappen is het vervangen een koud kunstje. Controleer wel eerst goed welk type derailleur geschikt is voor jouw fiets en jouw wensen. Stap je over op een derailleur met een groter bereik dan heb je in principe ook een nieuwe langere ketting nodig

Welke derailleur heb ik nodig?

Voor wat betreft derailleurs bestaan er veel verschillende merken en modellen. Gelukkig is de werking in vrijwel alle gevallen gebaseerd op hetzelfde principe. Het grootste onderscheid kunnen we maken tussen derailleurs die mechanisch (met een kabel) of elektronisch (met een klein motortje) aangestuurd worden. Verder is het vooral relevant om te weten hoeveel versnellingen je hebt en hoe groot de tandwielen zijn die je gebruikt. Let bij de aanschaf dus goed op waar de desbetreffende derailleur geschikt voor is. Dit staat meestal duidelijk aangegeven in de omschrijving.

Wat heb je nodig om een derailleur te vervangen?

Een nieuwe derailleur
Een set inbussleutels
Een kabelkniptang
Montagepasta
Missing link tang of kettingpons
Eventueel nieuwe schakelkabel
Eventueel een nieuw derailleurpad
Eventueel een nieuwe ketting

Stappenplan voor het vervangen van een mechanische achterderailleur

Positioneer de fiets
Plaats de fiets in een montagestandaard of hang de fiets op. Schakel naar het kleinste kransje van de cassette zodat de achterderailleur zich maximaal ontspant.
Haal de ketting van de fiets
De ketting loopt door de derailleur heen en zal dus verwijderd moeten worden voor deze klus. Maak de missing link schakel los met een kettingtang. Heb je geen missing link, dan heb je een kettingpons nodig. Wil je de ketting hergebruiken, let bij het verwijderen van de ketting op de draairichting. Een gebruikte ketting wil je het liefst weer op dezelfde manier terug plaatsen.

TIP: Maak eventueel foto’s van de oude situatie. Zo weet je later precies hoe bijvoorbeeld de schakelkabel doorgevoerd zat.
Maak de schakelkabel los
Draai de inbusbout los die de schakelkabel vastklemt. Deze inbusbout zit ergens op de derailleur afhankelijk van het type. Knip het eindkapje van de kabel af met een kabelkniptang.
Wil je de kabel hergebruiken? Pas dan op dat je de kabel niet te kort afknipt of verwijder voorzichtig het kabeleindje! Haal als laatste de kabel los van de derailleur.
Haal de derailleur van het frame
De achterderailleur zit met een enkele bout bevestigd aan het zogenaamde ‘derailleurpad’. Draai deze bout simpelweg los en de derailleur is los van de fiets. Let op: Een derailleurpad vormt de verbinding tussen
het frame en de derailleur. Dit onderdeel kan per merk en model verschillen en vooral na een valpartij is het raadzaam om het derailleurpad ook te vervangen. Deze kan namelijk verbogen zijn waardoor de schakelprestaties van de derailleur beïnvloed kunnen worden.
Monteer de nieuwe derailleur
Voorzie het inbusboutje van wat montagepasta en monteer de nieuwe derailleur voorzichtig terug aan het derailleurpad. Draai het boutje voor ongeveer 75% aan en ga door naar de volgende stap.
Draai de B-Schroef aan
Draai de B-Schroef aan tot de derailleur in de gewenste stand staat. De B-Schroef zit meestal aan de achterkant van de derailleur en hiermee verstel je de afstand tussen het
bovenste derailleurwieltje en het grootste kransje op de cassette. Als deze afstand te klein is dan raakt het derailleurwieltje de cassette en als de afstand te groot is zal het schakelen minder nauwkeurig gaan.
Door de B-schroef aan te draaien wordt de tussenruimte groter en andersom. Als vuistregel mag je 1 cm ruimte aanhouden tussen het bovenste derailleurwieltje en het grootste kransje op de cassette. Zo ben je verzekerd van optimale schakelprestaties.
Draai de bevestigingsbout volledig aan
Zodra de B-Schroef correct is ingesteld kun je de bevestigingsbout voor de derailleur volledig vastdraaien.
Vervang eventueel de schakelkabel
Wil je de schakelkabel het liefste vervangen? Lees dan ons blog over het vervangen van schakelkabels.
Als de nieuwe kabel op zijn plaats zit of je gebruikt de oude kabel dan kun je door naar stap 9.
Bevestig de schakelkabel
De schakelkabel komt de derailleur binnen via een stelschroef, draai deze stelschroef eerst helemaal in. Voer de kabel op de juiste manier door, hou de kabel met de hand op spanning en zet het uiteinde vast met de klembout.
Plaats de fietsketting terug
Plaats de oude fietsketting terug of monteer een nieuwe ketting. Let bij het monteren van de oude ketting op de draairichting. Het liefst is deze hetzelfde als voorheen.
Plaats bij voorkeur een nieuwe missing link terug met de kettingtang of gebruik een kettingpons. In deze blog over het vervangen van fietskettingen
vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van fietskettingen.
Stel de derailleur goed af
Als de nieuwe derailleur op zijn plek zit en de ketting is gemonteerd dan kun je de derailleur gaan afstellen. Derailleurs zijn voorzien van 2 stelschroeven die de
maximale uitslag van de derailleur bepalen. Deze instelling voorkomt dat de derailleur de ketting van de cassette afgooit aan de boven- of onderkant van de cassette.
Het finetunen gaat doormiddel van de stelschroef. In deze blog over het afstellen van de achterderailleurlees je precies hoe je dit het beste kunt doen.
Knip de derailleurkabel op lengte
Als alles naar behoren werkt en goed vast zit kun je een eventuele nieuwe kabel op lengte knippen of een oude voorzien van een nieuw kabeleindje. Het afknippen doe je met een speciale kabelkniptang.
Doe dit niet met een zijkniptang want dat laat altijd vervelende rafels achter. Laat ongeveer 5 centimeter lengte over en knip de kabel door. Plaats als laatste een nieuw kabeleindje zodat de kabel niet gaat rafelen. De meeste kabelkniptangen
zijn voorzien van een inkeping waar je kabeleindjes stevig mee kunt aanknijpen.

Stappenplan voor het vervangen van een elektronische achterderailleur

Stap 1: Positioneer de fiets
Plaats de fiets in een montagestandaard of hang de fiets op. Schakel naar het kleinste kransje van de cassette zodat de achterderailleur zich maximaal ontspant.

Stap 2: Haal de ketting van de fiets
De ketting loopt door de derailleur heen en zal dus verwijderd moeten worden voor deze klus. Maak de missing link schakel los met een kettingtang. Heb je geen missing link dan heb je een kettingpons nodig. Wil je de ketting hergebruiken, let bij het verwijderen van de ketting op de draairichting. Een gebruikte ketting wil je het liefst weer op dezelfde manier terug plaatsen.

TIP: Maak eventueel foto’s van de oude situatie. Zo weet je later precies hoe bijvoorbeeld de schakelkabel doorgevoerd zat.

Stap 3: Ontkoppel het elektronische kabeltje van de derailleur
Maak je gebruik van Shimano Di2 of Campagnolo EPS dan koppel je het elektronische kabeltje los van de derailleur. Raadpleeg eventueel de handleiding van de fabrikant. Bij SRAM eTap is dit niet nodig, want dit werkt volledig draadloos.

Stap 4: Haal de derailleur van het frame
De achterderailleur zit met een enkele bout bevestigd aan het zogenaamde ‘derailleurpad’. Draai deze bout simpelweg los en de derailleur komt los van de fiets. Let op: Een derailleurpad vormt de verbinding tussen het frame en de derailleur. Dit onderdeel kan per merk en model verschillen en vooral na een valpartij is het raadzaam om het derailleurpad ook te vervangen. Deze kan namelijk verbogen zijn waardoor de schakelprestaties van de derailleur beïnvloed kunnen worden.

Stap 5: Monteer de nieuwe derailleur
Voorzie het inbusboutje van wat Montagepasta en monteer de nieuwe derailleur voorzichtig terug aan het derailleurpad. Draai het boutje voor ongeveer 75% aan en ga door naar de volgende stap.

Stap 6: Draai de B-Schroef aan
Draai de B-Schroef aan tot de derailleur in de gewenste stand staat. De B-Schroef zit meestal aan de achterkant van de derailleur en hiermee verstel je de afstand tussen het bovenste derailleurwieltje en het grootste kransje op de cassette. Als deze afstand te klein is dan raakt het derailleurwieltje de cassette en als de afstand te groot is zal het schakelen minder nauwkeurig gaan. Door de B-schroef aan te draaien wordt de tussenruimte groter en andersom. Als vuistregel mag je 1 cm ruimte aanhouden tussen het bovenste derailleurwieltje en het grootste kransje op de cassette. Zo ben je verzekerd van optimale schakelprestaties.

Stap 7: Draai de bevestigingsbout volledig aan
Zodra de B-Schroef correct is ingesteld kun je de bevestigingsbout voor de derailleur volledig vastdraaien.

Stap 8: Koppel het elektronische kabeltje weer aan
Voor Shimano Di2 en Campagnolo EPS kun je nu het elektronische kabeltje weer aansluiten.

Stap 9: Plaats de fietsketting terug
Plaats de oude fietsketting terug of monteer een nieuwe ketting. Let bij het monteren van de oude ketting op de draairichting. Het liefst is deze hetzelfde als voorheen. Plaats bij voorkeur een nieuwe missing link terug met de kettingtang of gebruik een kettingpons. In deze blog over het vervangen van fietskettingen vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van fietskettingen.

Stap 10: Stel de derailleur nauwkeurig af

Als de nieuwe derailleur op zijn plek zit en de ketting is gemonteerd dan kun je de derailleur gaan afstellen. Ook elektronische derailleurs zijn voorzien van 2 stelschroeven die de maximale uitslag van de derailleur bepalen. Deze instelling voorkomt dat de derailleur de ketting van de cassette afgooit aan de boven- of onderkant van de cassette. In deze blog over het afstellen van de achterderailleur vind je hier meer uitleg over. Het finetunen van een elektronische derailleur is nogal merkspecifiek. Hiervoor kun je het beste de handleiding of instructievideo van de fabrikant raadplegen.

Stappenplan voor het vervangen van een mechanische voorderailleur

Stap 1: Positioneer de fiets
Plaats de fiets in een montagestandaard of hang de fiets op. Schakel naar het kleinste kransje van de cassette en naar het kleinste voorblad. Zo ontstaat een werkbare spanning op de ketting.

Stap 2: Haal de ketting van de fiets
De ketting loopt door de derailleur heen en zal dus verwijderd moeten worden voor deze klus. Maak de missing link schakel los met een kettingtang. Heb je geen missing link dan heb je een kettingpons nodig. Wil je de ketting hergebruiken, let bij het verwijderen van de ketting op de draairichting. Een gebruikte ketting wil je het liefst weer op dezelfde manier terug plaatsen.

TIP: Maak eventueel foto’s van de oude situatie. Zo weet je later precies hoe bijvoorbeeld de schakelkabel doorgevoerd zat.

Stap 3: Maak de schakelkabel los
Draai de inbusbout los die de schakelkabel vastklemt. Deze inbusbout zit ergens op de derailleur afhankelijk van het type. Knip het eindkapje van de kabel af met een kabelkniptang. Wil je de kabel hergebruiken? Pas dan op dat je de kabel niet te kort afknipt of haal het eindkapje er voorzichtig af! Haal als laatste de kabel los van de derailleur.

Stap 4: Haal de derailleur van het frame
De voorderailleur kan op verschillende manieren bevestigd zitten aan het frame van de fiets. In sommige gevallen is dit met een klemband om de staande buis van het frame en in andere gevallen zit de derailleur aan een speciaal nokje bevestigd. In beide gevallen kun je het desbetreffende inbusboutje losdraaien en komt de voorderailleur los van de fiets. Eventueel kun je de hoogte van de derailleur markeren met een stukje tape of potlood zodat je na het monteren weer precies weet hoe hoog de derailleur stond.

Stap 5: Monteer de nieuwe derailleur
Voorzie het inbusboutje van wat Montagepasta en monteer de nieuwe derailleur voorzichtig terug aan het frame middels de klemband of het speciale nokje.

Stap 6: Vervang eventueel de schakelkabel
Wil je de schakelkabel het liefste vervangen? Lees dan ons blog over het vervangen van schakelkabels. Als de nieuwe kabel op zijn plaats zit of je gebruikt de oude kabel dan kun je door naar stap 7.

Stap 7: Bevestig de schakelkabel
De schakelkabel loopt op een bepaalde manier door de voorderailleur. Dit kan per derailleur verschillend zijn dus bekijk goed hoe dit bij jouw derailleur zit. Voer de kabel op de juiste manier door, hou de kabel met de hand op spanning en zet het uiteinde licht vast met de klembout. Bij het afstellen van de voorderailleur in stap 9 wordt deze kabel definitief vastgezet.

Stap 8: Plaats de fietsketting terug
Plaats de oude fietsketting terug of monteer een nieuwe ketting. Let bij het monteren van de oude ketting op de draairichting. Het liefst is deze hetzelfde als voorheen. Plaats bij voorkeur een nieuwe missing link terug met de kettingtang of gebruik een kettingpons. In deze blog over het vervangen van fietskettingen vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van fietskettingen.

Stap 9: Stel de derailleur goed af
Als de nieuwe derailleur op zijn plek zit en de ketting is gemonteerd dan kun je de derailleur gaan afstellen. In deze blog over het afstellen van derailleurs lees en zie je precies hoe je dit het beste kunt doen.

Stap 10: Knip de derailleurkabel op lengte
Als alles naar behoren werkt en goed vast zit kun je een eventuele nieuwe kabel op lengte knippen of een oude voorzien van een nieuw kabeleindje. Het afknippen doe je met een speciale kabelkniptang. Doe dit niet meet een zijkniptang want dat laat altijd vervelende rafels achter. Laat ongeveer 4 centimeter lengte over en knip de kabel door. Plaats als laatste een nieuw kabeleindje zodat de kabel niet gaat rafelen. De meeste kabelkniptangen zijn voorzien van een inkeping waar je kabeleindjes stevig mee kunt aanknijpen. Veel voorderailleurs hebben een specifiek plekje om het uiteinde van de schakelkabel in weg te werken.

Stappenplan voor het vervangen van een elektronische voorderailleur

TIP: Maak eventueel foto’s van de oude situatie. Zo weet je later precies hoe bijvoorbeeld de schakelkabel doorgevoerd zat.

Stap 3: Haal de derailleur van het frame
De voorderailleur kan op verschillende manieren bevestigd zitten aan het frame van de fiets. In sommige gevallen is dit met een klemband om de staande buis van het frame en in andere gevallen zit de derailleur aan een speciaal nokje bevestigd. In beide gevallen kun je het desbetreffende inbusboutje losdraaien en komt de voorderailleur los van de fiets. Eventueel kun je de hoogte van de derailleur markeren met een stukje tape of potlood zodat je na het monteren weer precies weet hoe hoog de derailleur stond.

Stap 4: Monteer de nieuwe derailleur
Voorzie het inbusboutje van wat montagepasta en monteer de nieuwe derailleur voorzichtig terug aan het frame.

Stap 5: Plaats de fietsketting terug
Plaats de oude fietsketting terug of monteer een nieuwe ketting. Let bij het monteren van de oude ketting op de draairichting. Het liefst is deze hetzelfde als voorheen. Plaats bij voorkeur een nieuwe missing link terug met de kettingtang of gebruik een kettingpons. In deze blog over het vervangen van fietskettingen vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van fietskettingen.

Stap 6: Stel de derailleur goed af
Als de nieuwe derailleur op zijn plek zit en de ketting is gemonteerd dan kun je de derailleur gaan afstellen. Ook elektronische derailleurs zijn voorzien van 2 stelschroeven die de minimale en maximale uitslag van de derailleur bepalen. Deze instelling voorkomt dat de derailleur de ketting van de kettingbladen afgooit. In deze blog over het afstellen van de derailleurs vind je hier meer uitleg over. Het finetunen van een elektronische derailleur is nogal merkspecifiek. Hiervoor kun je het beste de handleiding of instructievideo van de fabrikant raadplegen.