Fietsketting schoonmaken: zo maak je je ketting en de gehele aandrijving schoon

Erik Uittenhout | 26 augustus 2022

De fietsketting schoonmaken is misschien wel de meest voorkomende klus aan je racefiets of mountainbike. Onze klantenservice krijgt regelmatig vragen over het schoonmaken van kettingen en cassettes van een racefiets of mountainbike. Logisch, want dit zijn veelal de smerigste onderdelen van de fiets die ook nog eens vrij lastig te bereiken zijn. De ketting en de cassette zijn onderdeel van de aandrijflijn die verder bestaat uit derailleurs, kettingbladen en derailleurwieltjes. Door deze onderdelen regelmatig schoon te maken gaan ze langer mee en blijft het geheel soepel en geruisloos draaien. Op deze pagina geven we een aantal tips & tricks voor het schoonmaken van de complete aandrijving.

Fietsketting schoonmaken

Cassette schoonmaken

Kettingbladen schoonmaken

Derailleur en derailleurwieltjes schoonmaken


» Wanneer moet je je fietsketting schoonmaken?

De fietsketting moet zo soepel mogelijk over de tanden van de cassette en de kettingbladen lopen. Dit voorkomt slijtage en bespaart energie tijdens het fietsen. De signalen om je fietsketting schoon te maken:
  • De ketting maakt een beetje geluid, hoort hem schrapen over de tanden
  • De ketting is zwart of bruin en ziet er smerig uit

» Wat heb je nodig om je fietsketting schoon te maken

1. Een krachtige kettingontvetter
2. Een borsteltje
3. Een emmer met water of een tuinslang
4. Een droogdoek
5. Een kettingtang

(13)

ja, op voorraad
(2)

ja, op voorraad

Fietsketting schoonmaken

Time needed: 15 minutes

Fietsketting schoonmaken stappenplan

  1. Positioneer de fiets

    Plaats de fiets in een montagestandaard of hang de fiets op. Je kunt het achterwiel voor deze klus uit de fiets halen maar dat is geen vereiste. Als je het wiel laat zitten is het slim om wel naar het kleine blad te schakelen en een klein kransje op de cassette. Zo ontspant de derailleur zich en ontstaat er een werkbare spanning op de ketting.

  2. Haal de ketting van de fiets

    Heb je geen missing link dan heb je een kettingpons nodig. Let bij het verwijderen van de ketting op de draairichting. Een gebruikte ketting wil je het liefst weer op dezelfde manier terug plaatsen. Als je voor een echt grondige schoonmaakbeurt gaat, kun je de ketting van je fiets afhalen. Ga je voor een dagelijkse, vlotte schoonmaakbeurt? Dan kun je stap 2 en 7 overslaan.

  3. Ontvet de fietsketting grondig

    Laat de ketting 5 minuutjes weken in een bakje met ontvetter. De XAND Multi Ontvetter is hiervoor uitermate geschikt.

  4. Borstel de ketting verder schoon

    Borstel de ketting verder schoon met een klein borsteltje of kwast.

  5. Spoel de fietsketting af

    Spoel de ontvetter en het losse vuil verder af met schoon water.

  6. Droog de ketting af

    Droog de ketting na het afspoelen goed af met een droge doek zoals een oude handdoek.

  7. Monteer de ketting terug op de fiets

    Als de ketting helemaal schoon en droog is leg je hem terug op de fiets. Let hierbij op dat de draairichting hetzelfde is als voorheen. Plaats bij voorkeur een nieuwe missing link terug met de kettingtang of gebruik een kettingpons. In deze video over het vervangen van fietskettingen vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van fietskettingen.

  8. Smeer je fietsketting

    Nu je fietsketting schoon is, moet je deze gaan smeren in onze blog over het smeren van je fietsketting. lees je stap voor stap hoe dit moet.

Je fietsketting schoonmaken met een kettingreiniger

Een fietsketting schoonmaken kan soms een lastig klusje zijn. Om een ketting echt goed schoon te maken moet je tot diep in de schakels kunnen reiken. Dit lukt met een normale borstel niet altijd. Vaak moet je dan
  eerst je ketting eraf halen, deze in een bakje met ontvetter leggen en dan moet het schrobben nog beginnen! Om die reden kiezen veel mensen voor een kettingreiniger.

Hoe werkt een kettingreiniger?

Een kettingreiniger heeft ingebouwde borsteltjes, één boven de ketting en één eronder, welke tot diep in de schakels dringen. Je kan de ketting gewoon op de fiets laten zitten en deze door de reiniger laten lopen. Nadat je een ontvetter hebt toegevoegd hoef je nog enkel aan je crank te draaien. De ketting zal de borsteltjes laten draaien met de ontvetter erop. Het vuil valt in het bakje in de kettingreiniger, waardoor ook je vloer gewoon schoon blijft. Als je ketting schoon is, haal je de kettingreiniger eraf. Je hoeft nog enkel even je ketting af te spoelen en te drogen. En klaar ben je!

Wat voor vloeistof doe je in een kettingreiniger?

In een kettingreiniger kan je het beste een krachtige ontvetter doen. Deze zal de ketting goed ontvetten en oude olie en vuil verwijderen. Op een ketting hoopt zich een hoop vuil, metaal, vocht, roest en vet op. Alleen een krachtige ontvetter kan dit oplossen. Een bike shampoo is hier bijvoorbeeld niet geschikt voor. Die zijn enkel goed om lichte vervuiling, zoals zich op een frame vormt, te verwijderen. Een ideale vloeistof voor in een fietskettingreiniger is bijvoorbeeld de super ontvetter van XAND. Deze ontvetter is niet alleen kracht genoeg om al het vuil van je ketting op te lossen, maar ook nog eens volledig plantaardig. Zo voorkom je dat er allerlei milieuvervuilende stoffen in het grondwater komen wanneer je je fiets afspoelt.

Wat is de beste kettingreiniger?

Alle fietsreinigers hebben vrijwel dezelfde werking. Echt de beste uitkiezen is dus een moeilijke keuze. De kettingreiniger van parktool komt echter wel met een gemakkelijk handvat waardoor je de kettingreiniger gemakkelijk omhoog kunt houden. Daarnaast is ook de BBB BTL-21 kettingreiniger een kwalitatief goede reiniger.

Hoe moet je een nieuwe ketting ontvetten?

Alle fietskettingen zijn, als ze net nieuw zijn, voorzien van een vettig laagje. Dit is puur ter bescherming van de ketting zodat deze niet gaat roesten in de verpakking. Op zich kan je hiermee fietsen, echter trekt dit wel heel veel vuil aan. Het is dus zeker aan te raden om je nieuwe ketting eerst grondig te ontvetten voordat je deze op je fiets zet. Je kan dit doen zoals onze, zeer grondige, productspecialist. Deze laat de nieuwe ketting altijd eerst een nacht in een bakje met ontvetter weken, en borstelt deze daarna af. Maar dit kan ook op de ‘standaard’ manier zoals we dat hierboven omschreven hebben.

Hoe vaak moet ik mijn fietsketting schoonmaken?

In principe is het het beste om na iedere rit je fietsketting schoon te maken. Echter is dat niet altijd realistisch. Om iedere fietsrit is toch echt wel het minimum, zeker wanneer je over stoffige wegen of in slechte weersomstandigheden hebt gereden.

Hoe maak je een roestige ketting schoon?

Als de fietsketting van je mountainbike of racefiets volledig verroest is, raden we eigenlijk aan deze te vervangen. Een verroeste ketting loopt echt niet meer soepel en kost teveel energie om rond te krijgen. Is er slechts een kleine laag roest ontstaan dan kan je deze met een staalborstel verwijderen. Daarna kan je het stappenplan ‘fietsketting schoonmaken’ volgen om je ketting weer in topconditie te brengen.

De fietsketting laten weken in XAND super ontvetter
De fietsketting laten weken in XAND super ontvetter is de beste manier om deze schoon te maken

Cassette schoonmaken

» Wanneer moet je je cassette schoonmaken?

De fietsketting moet zo soepel mogelijk over de tandwielen van je MTB of racefiets lopen. Dit voorkomt slijtage en bespaart energie tijdens het fietsen. Hiervoor moeten de tanden van de cassette uiteraard wel schoon zijn.

  • Als je de ketting over de tandwielen hoort lopen
  • Als je cassette zwart ziet en de tadnwielen vervuild zijn

» Wat heb ik nodig om mijn cassette schoon te maken?

De onderstaande (of vergelijkbare) producten gebruiken wij het liefst bij het schoonmaken van onze cassette.

  1. Een krachtige ontvetter
  2. Een borstel
  3. Een emmer schoon water of een tuinslang
  4. Een droogdoek
  5. Een cassette afneemset
(14)

ja, op voorraad
(2)

ja, op voorraad

» Stappenplan voor het schoonmaken van je cassette

Voor een glimmend resultaat loont het om met enige regelmaat de tandwielen te demonteren. Dit vergt wel enige handigheid en je hebt speciaal gereedschap nodig. We beschrijven hier stap voor stap hoe je dit veilig zelf kunt doen.

  1. Haal het achterwiel uit de fiets: Voor het demonteren van de cassette moet het achterwiel uit de fiets.
  2. Haal de cassette los van het achterwiel: Met een cassette afneemset draai je de cassette los van het achterwiel.
  3. Ontvet de cassette grondig: Haal alle tandwielen en ringen los laat ze 5 minuutjes weken in een bakje met ontvetter. Onthoud de volgorde!
  4. Maak de tandwielen verder schoon: borstel de tandwielen verder schoon met een borsteltje of kwast
  5. Spoel de cassette af: spoel de ontvetter en het losse vuil verder af met schoon water.
  6. Droog de cassette af: droog de tandwielen na het afspoelen goed af met een droge doek zoals een oude handdoek.
  7. Monteer de cassette terug op het achterwiel: plaats alle ringen en kransjes in de juiste volgorde terug op de body. Dit kan maar op 1 manier. Vergeet bij een 10-speed cassette niet om eerst de vulring te plaatsen.
  8. Plaats het wiel terug in de fiets: als laatste stap plaats je het achterwiel terug in de fiets. In deze video over het vervangen van cassettes vind je meer uitleg over het monteren en demonteren van een cassette.
Tandwielen en ketting van de MTB schoonmaken met XAND Multi ontvetter
Cassette en ketting van de racefiets wordt schoongemaakt met XAND multi ontvetter

Kettingbladen schoonmaken

» Wanneer moet je je kettingbladen schoonmaken?

De fietsketting moet zo soepel mogelijk over de tanden van de kettingbladen lopen. Dit voorkomt slijtage en bespaart energie tijdens het fietsen. Hiervoor moeten de tanden van de kettingbladen uiteraard wel schoon zijn. De signalen om je kettingbladen schoon te maken:
  • Als je de ketting over de kettingbladen hoort lopen
  • Als de tanden van je kettingbladen zwart zijn

» Wat heb ik nodig om mijn kettingbladen schoon te maken?

De onderstaande (of vergelijkbare) producten gebruiken wij het liefst bij het schoonmaken van onze kettingbladen.
  1. Een krachtige ontvetter
  2. Een borstel
  3. Een emmer schoon water of een tuinslang
  4. Een droogdoek
(1)

ja, op voorraad

» Stappenplan voor het schoonmaken van je kettingbladen

Als de cassette en de ketting van je fiets weer blinken wil je de kettingbladen natuurlijk ook even meenemen. Het schoonmaken van de kettingbladen is gelukkig minder ingewikkeld want je kunt er makkelijk bij. We beschrijven hier stap voor stap hoe je op een snelle manier de kettingbladen kunt schoonmaken.

  1. Positioneer de fiets: plaats de fiets in een montagestandaard, hang de fiets op of zet hem op de kop op een zachte ondergrond. Het achterwiel mag uit de fiets maar dit is geen vereiste voor deze klus.
  2. Positioneer de ketting: de kettingbladen kun je het beste schoonmaken als de ketting er niet op ligt. Bij het schoonmaken van het binnenblad leg je de ketting dus even op het buitenblad en andersom.
  3. Breng een ontvetter aan: breng wat ontvetter aan op een doek of spray de kettingbladen rechtstreeks in.
  4. Borstel of veeg de ketting schoon: bij lichte vervuiling veeg je de kettingbladen eenvoudig schoon met een doek en wat ontvetter. Zijn de bladen zwaar vervuild dan kan het nodig zijn een borsteltje te gebruiken in combinatie met een sopje of ontvetter.
  5. Spoel de kettingbladen af: spoel de ontvetter en het losse vuil verder af met schoon water. De nabijheid van een put kan hierbij handig zijn.
  6. Droog de kettingbladen af: droog de kettingbladen na het afspoelen goed af met een droge doek zoals een oude handdoek.

Derailleur en derailleurwieltjes schoonmaken

» Wanneer moet ik mijn derailleurwieltjes schoonmaken?

De derailleur en derailleurwieltjes moeten worden schoongemaakt wanneer deze geluid maken of zelfs zo sterk vervuild zijn dat de wieltjes door de kooi niet meer te zien zijn. Als je de derailleurwieltjes altijd schoonmaakt wanneer je ook je ketting reinigt zit je altijd goed.

» Wat heb ik nodig om mijn derailleur en derailleurwieltjes schoon te maken?

De onderstaande (of vergelijkbare) producten gebruiken wij het liefst bij het schoonmaken van onze derailleurwieltjes.
  1. Een krachtige ontvetter
  2. Een borstel
  3. Een emmer schoon water of een tuinslang
  4. Een droogdoek
fietsketting schoonmaken met XAND super ontvetter

» Stappenplan voor het schoonmaken van je derailleur

De derailleurwieltjes van de achterderailleur zijn vrij klein en draaien daardoor erg vaak rond tijdens het fietsen. Meestal zijn dit dan ook de smerigste onderdelen van de aandrijving. Het schoonmaken kan vrij lastig zijn want de wieltjes zitten verscholen in de kooi van de derailleur. We beschrijven hier stap voor stap hoe je de derailleurwieltjes toch fatsoenlijk schoon kunt krijgen.

  1. Positioneer de fiets: plaats de fiets in een montagestandaard, hang de fiets op of zet hem op de kop op een zachte ondergrond. Laat het achterwiel in de fiets zitten voor deze klus.
  2. Positioneer de ketting: leg de ketting voor deze klus op het grote blad en een groter kransje op de cassette. Zo komt de derailleurkooi verticaal onder de cassette te staan en kom je veel makkelijker bij de derailleurwieltjes.
  3. Breng een ontvetter aan: breng wat ontvetter aan op een doek of spray de derailleurwieltjes rechtstreeks in.
  4. Veeg of borstel de wieltjes schoon: draai het crankstel rond zodat de derailleurwieltjes gaan draaien. Met een doek en eventueel wat ontvetter klem je het derailleurwieltje tussen je vingers en draai je voorzichtig rond. Op deze manier veeg je het meeste vuil van de wieltjes af. Zijn de wieltjes zwaar vervuild dan kan het nodig zijn een borsteltje te gebruiken in combinatie met een sopje of ontvetter.
  5. Spoel de derailleurwieltjes af: spoel de ontvetter en het losse vuil verder af met schoon water. De nabijheid van een put kan hierbij handig zijn.
  6. Droog de wieltjes af: droog de derailleurwieltjes af met een droog en schoon gedeelte van een doek. Een oude handdoek is erg geschikt.
  7. Eventueel demonteren: bij heftige vervuiling kan het handig zijn de derailleurwieltjes af en toe te demonteren. Dit kan eenvoudig met een inbussleutel. Let hierbij wel op dat je de wieltjes op de juiste manier terugplaatst. De draairichting staat vaak op de wieltjes en er zit verschil tussen het bovenste en onderste wieltje.

FAQ fietsketting schoonmaken

Kan ik mijn fietsketting schoonmaken met middelen als Dasty, Dreft, wasbenzine of ander afwasmiddel?

In theorie zou je je ketting met deze middelen kunnen schoonmaken. Het vet zal zeker van je ketting worden verwijdert. Echter zijn deze middelen niet goed voor de rest van de onderdelen van de fiets. Er kan schade aan lak, metalen en zelfs je lagers worden aangericht. Daarom is het aan te raden om speciale fietsschoonmaakmiddelen te gebruiken. Een ander voordeel hiervan is dat deze ook in duurzame varianten te verkrijgen zijn, waardoor het milieu niet belast wordt.

Hoe maak ik een roestige ketting schoon?

Een roestige ketting op een racefiets, MTB of gravelbike kan je het beste vervangen door een nieuwe. Door de roestvorming bewegen de schakels van de ketting zo stroef dat zeer veel energie verloren zal gaan en je veel harder moet trappen dan met een nieuwe ketting. Ook is de kans op breken een stuk groter, iets dat je niet wilt wanneer je hard aan het trappen bent.

Lees verder