Pijntjes kunnen elke wielrenner treffen. Waardoor worden ze veroorzaakt en wat kun je ertegen doen?
Pijntjes. Veel fietsers kampen ermee. Ben je net begonnen met wielrennen of heb je eindelijk die droomfiets gekocht, heb je al na een uur trappen pijn aan je nek, knieën of zitvlak. Dergelijke klachten kunnen het fietsplezier behoorlijk vergallen. “Ik heb klanten gehad die het fietsen helemaal beu waren vanwege pijntjes. Het ging ten koste van het sportplezier,†zegt Sander van den Belt, bikefitter van FuturumShop.
Pijntjes zijn de voornaamste beweegreden van klanten om een afspraak bij de bikefitting-locaties van FuturumShop in Apeldoorn of Utrecht te maken. “Het fenomeen bikefitting is overgewaaid uit Amerika. Daar is het gewoonte om voor het kopen van een fiets een bikefitting te doen, zodat je weet welke geometrie het beste bij je lichaam past. In Nederland laten fietsers hoofdzakelijk een bikefitting doen als ze last hebben. Dat is jammer, want voorkomen is beter dan genezen.†Wielrennen veroorzaakt vanwege de statische houding op de fiets vaker klachten dan mountainbiken, zegt de bewegingswetenschapper. “Als je twee, drie uur gaat wielrennen, voel je alles. Je zit redelijk stabiel en gefixeerd op de racefiets. Mountainbiken is speelser, wat leidt tot minder houdingsklachten.â€
Waar het misgaat?
De meeste klachten worden veroorzaakt door de aanschaf van een verkeerde fiets. “Veel wielrenners kopen een fiets omdat ze deze mooi vinden en omdat hun maatje of favoriete prof er bijvoorbeeld ook op rijdt. Maar dat wil nog niet zeggen dat de fiets qua geometrie en afstelling bij hun lichaam past.â€
Maar de oorzaak van pijntjes kan ook buiten het fietsen liggen, zegt zelfstandig fysiotherapeut Suzan Koekkoek. Veel thuiswerkers zitten bijvoorbeeld te ver voorovergebogen en achter de laptop. Dat kan klachten geven aan de nek en rug, die vervolgens tot uiting komen tijdens het fietsen. Verder kan stress tot pijntjes leiden. Dat is het mogelijke gevolg als wielrenners niet ontspannen op de fiets zitten.â€
Welke fysieke ongemakken het meest voorkomen?
Bij bikefitter Van den Belt komt pijn aan het zitvlak met stip op nummer één. Verder worstelen fietsers met slapende voeten, tintelende handen, pijn aan de knieën en last van de nek en schouders (zie kader hieronder).
Voor het verhelpen van pijntjes die worden veroorzaakt door het fietsen, biedt een bike-fitting uitkomst, aldus Koekkoek en Van den Belt. Het doel van bikefitter Van den Belt is de meest optimale fietspositie creëren. “Dat vergroot uiteindelijk het fietsplezier.†Tijdens een bikefitting neemt Van den Belt de maten op van het lichaam en van de fiets zoals die binnenkomt. De fiets wordt vervolgens afgesteld op het lichaam en karakteristieken van de sporter. Er kan bijvoorbeeld worden gekozen tussen een comfortabele, sportieve of competitiegerichte zit. Het algoritme van de software van Bikefitting.com rekent vervolgens de ideale maten uit. Deze maten worden overgenomen op een testfiets, waarna de afstelling wordt gefinetuned naar wens. “Het vinden van een goede zithouding is ook een gevoelskwestie. We nemen het computermodel vrijwel nooit één op één over.â€
“Het vinden van een goede zithouding is ook een gevoelskwestieâ€
Ook wordt gekeken naar de fietsschoenen en schoenplaatjes. “Veel wielerschoenen worden geleverd met een standaard zool van 3 millimeter dik. Daar halen veel fietsers onvoldoende ondersteuning uit. Inlegzooltjes geven meer support. Met de juiste zooltjes kun je een heleboel voet- en knieklachten verhelpen. Een quick win.â€
Bij klachten met oorzaak buiten het fietsen, is volgens Koekkoek een bredere benadering nodig. De fysiotherapeut gaat in een vraaggesprek na hoe de fietser in de spreekwoordelijke wedstrijd zit. “Is er sprake van stress?
Dan kan meer fietsen juist een oplossing voor klachten zijn, maar wel vanuit ontspanning.†Bewustwording van gedrag is ook belangrijk. “Geen enkel lichaam is geschikt om langer dan 45 minuten aan een stuk achter de laptop te zitten. De wervelkolom is er niet voor gebouwd. Daarom adviseer ik cliënten zo nodig om elk uur even te bewegen.â€
Bij lage rugklachten of uitstralingsklachten naar de arm kan een behandeling op de massagebank zinvol zijn. Dergelijke klachten hebben vaak te maken met de beweeglijkheid. Met massage kunnen delen van het lichaam worden losgemaakt. Zo’n behandeling helpt alleen als de fietser ook zijn of haar gedrag verandert, aldus Koekkoek. “Een fysiotherapeut kan bijvoorbeeld de rug wel losmaken, maar als de cliënt geen sterkere rugspieren kweekt, ben je snel terug bij af.†In zo’n geval geeft zij kracht- en stabiliteitsoefeningen mee, met als doel het beweegpatroon te veranderen.
“Als je gaat fietsen: buik- en bilspieren ontspannenâ€
Het valt de fysiotherapeut op dat veel fietsers erg gefocust op het materiaal zijn, terwijl klachten dus ook veroorzaakt kunnen worden door een gespannen houding. Zij adviseert dan ook: “Als je gaat fietsen: buik- en bilspieren ontspannen. Want wanneer de spieren ontspannen zijn, fiets je een stuk lekkerder.â€
Pijntjes en mogelijke oorzaken
ZITVLAK
Wat? Pijnlijke edele delen, doortrekkende pijn naar heup.
Oplossing: Zadel monteren met andere vorm (bijvoorbeeld met uitsparing), juiste zadelafstelling kiezen.
SLAPENDE VOETEN
Wat? Tintelingen aan de buitenkant van de voet.
Oplossing: Schoenplaatje en/of zadel opnieuw afstellen.
HANDEN
Wat? Doof gevoel, tintelende vingers.
Oplossing: Reach (reikwijdte) en/of drop van de fiets verkleinen.
KNIEËN
Wat? Pijn voorkant knie.
Oplossing: Core stability training en/of zadel opnieuw afstellen.
NEK/SCHOUDERS
Wat? Verstijfde spieren.
Oplossing? Reach (reikwijdte) en/of drop van de fiets verkleinen.
Disclaimer: Dit zijn geen bindende medische adviezen.
Tekst: Bram de Vrind
Fotografie: Gijs Ferkranus
FuturumMag.16
Dit artikel is afkomstig uit FuturumMag.16, het magazine van FuturumShop. Wil je meer interviews, reviews, tips of achtergrondverhalen lezen? Klik hier voor alle artikelen uit het FuturumMag.
