Duurzaam merinowol uit Nieuw-Zeeland

Voor de beste, meest duurzame fietskleding haalt FUTURUM zijn merinowol uit Nieuw-Zeeland. We namen een kijkje op de schapenboerderij van Evan Gibson.

Shop de producten uit dit artikel.

Het uitzicht is magnifiek. Verbluffend. Waar je ook kijkt, overal glooit het weidse landschap. Otamatapaio Station is omringd door licht begroeide heuveltoppen die ideaal zijn voor de grazende merinoschapen. Aan de randen van de dag, bij zonsopkomst en zonsondergang, geniet je van een schilderachtig plaatje als de kudde vrij spel krijgt.

VIJFDE GENERATIE

Evan Gibson heeft naar eigen zeggen de eer om Otamatapaio Station te managen. Dat is nogal een verantwoordelijkheid; het domein tussen Otematata en Omarama in de Upper Waitaki Valley in Noord-Otago is liefst zesduizend hectare groot, wat gelijk staat aan meer dan 8.500 voetbalvelden.

In het verleden was de boerderij zelfs nog wat groter. In 1915 werd een groter bedrijf met percelen opgedeeld in twaalf delen en konden geïnteresseerden meedingen naar een stuk land. Ondernemer en latere wolindustrieleider Henry John Wardell kreeg het huidige Otamatapaio Station toegewezen, maar moest al snel naar het front vanwege de net uitgebroken Eerste Wereldoorlog. Nieuw-Zeeland, onderdeel van het Britse rijk, vocht indertijd mee aan de kant van de geallieerden.

“Pas na terugkomst kon Henry zich over de boerderij ontfermen. Hij woonde aanvankelijk in een tent en begon het gebied langzaamaan te ontwikkelen”, vertelt Gibson, die de vijfde generatie op Otamatapaio Station vertegenwoordigt.

“Men heeft ook oog voor de kleur, opbrengst en vezeldiameter”

WAY OF LIVE

Gibson woont met zijn vrouw Sharalee, zoon Preston en dochter Amilah op de boerderij. Beide tienerkinderen studeren nog en helpen sporadisch mee. Zijn vrouw is voedingsdeskundige en gezondheidsconsulent en verdient haar inkomen elders. Gelukkig voor Gibson staat hij er niet alleen voor; met vier medewerkers runt hij het boerenbedrijf dat zeven dagen in de week doordraait en steeds aandacht nodig heeft. “Ik noem het geen werk, maar een way of life. Een pure passie.”

Het had niet veel gescheeld of Gibson, de jongste uit een gezin met twee broers, had elders emplooi gevonden. “Ik ben vroeger opgeleid tot tuinbouwer, maar kwam er al vrij snel achter dat die wereld toch te ver van mijn roots ligt. Omdat ik ben opgegroeid op een schapenboerderij in de havenstad Timaru, miste ik het vee te veel. En dus heb ik toen besloten om te beginnen met schapen drijven. Uiteindelijk heb ik me opgewerkt tot manager.”

VAST RITME

De boerderij telt vandaag de dag zesduizend merino-ooien, oftewel vrouwelijke fokschapen. Daarnaast huisvest het bedrijf zo’n vijftienhonderd vervangdieren. Dit zijn jonge merinoschapen die de plaats innemen zodra andere schapen te oud worden en niet meer productief zijn. “We fokken de jonge vervangers zelf. De oudere schapen gaan naar de slacht”, legt Gibson uit. “We zijn met onze stapel een van de grotere merinoboerderijen van Nieuw-Zeeland. Daarbij hebben we nog 330 Anguskoeien.”

Het werk op de boerderij volgt elk jaar een vast ritme. De schapen krijgen dag in dag uit de best mogelijke verzorging en de mogelijkheid om in de groene heuvels te grazen. Begin mei zetten we de rammen voor het fokken bij de ooien, zodat ze tegen oktober kunnen lammeren. Belangrijke periode in het seizoen is augustus; halverwege de maand worden de schapen steevast geschoren. De wol wordt vervolgens schoongemaakt, gewogen en klaargemaakt voor transport naar Italië. Hier veranderen de kwaliteitsvolle merinovezels in stoffen, waarvan in Portugal fietsshirts en -jacks van FUTURUM worden gemaakt.

“Dit relatief droge klimaat is ideaal voor onze merinoschapen”

Perfecte omstandigheden

Om allerlei redenen leveren juist de Nieuw-Zeelandse schapen merinowol van de hoogste kwaliteit af. “Het heuvelachtige landschap bezorgt de dieren veel ruimte om te grazen, wat bijdraagt aan hun welzijn en dus de kwaliteit van de geproduceerde wol. Ook is de grond in de hooglanden en heuvels vruchtbaar. Hier groeit grasland dat voor de schapen een voedzaam maaltje is”, schetst Gibson.

“Belangrijker nog is het klimaat. Onze zomers zijn heet en droog en de winters zijn over het algemeen koud en droog. In de lente is er wind uit het westen en de herfst is doorgaans vrij mild. Er valt slechts 450 millimeter regen per jaar. Dit relatief droge klimaat is ideaal voor onze merinoschapen”, zegt hij. “De dieren houden van de droge heuvels en de uitgestrektheid ervan. Als je alle hekken zou weghalen, zouden ze waarschijnlijk elke nacht op de top van de heuvel bivakkeren.”

Beperkt gebruik meststoffen

Wat Gibson en zijn team op de boerderij ook doen, alles gebeurt op een duurzame manier. “We hebben een zeer droge zomer achter de rug, wat voor allerlei uitdagingen heeft gezorgd. Hoe zorg je op zulke momenten bijvoorbeeld voor voldoende voedzaam gras voor onze schapen? We kunnen en willen niet onbeperkt sproeien en meststoffen gebruiken”, zegt hij, doelend op de bezorgdheid dat rivieren en andere waterwegen vervuild raken.

“We dienen de meststoffen alleen toe wanneer dat voor de grassen echt nodig is. Dat doen we enkel als de bodem de juiste vochtigheid heeft, zodat de stoffen niet uitlogen. De hoeveelheid die we gebruiken, registreren we voor bewijs naderhand. Daarbij zijn alle rivieren en moerasgebieden in de buurt van intensieve gebieden omheind, zodat de schapen daar niet bij kunnen komen. Ook zorgen we aan de rand van het water voor specifieke beplanting die uitloging tegengaat en de voedingsstoffen uit kunstmest absorbeert.”

“Merino is zo’n geweldig product”

Om de droogte van dit jaar het hoofd te bieden, heeft Gibson de veestapel enigszins teruggebracht en is ervoor gekozen om de schapen bij te voeren. Dat laatste is gedaan met voer dat de boerderij zelf heeft voortgebracht. “We hebben altijd een buffer kwaliteitsvoer voor specifieke perioden in het jaar. Met name in de fokperiode ligt de energiebehoefte hoog en kunnen de schapen het voer goed gebruiken.”

CO2-neutraal

Gibson stelt dat hij de duurzaamheidslat voor zichzelf hoog legt en dat de buitenwacht dat ook van hem verlangt. “Er komt meer en meer regelgeving bij en we ondergaan ook steeds meer audits om aan de eisen van overheden en de verwachtingen van consumenten te voldoen. Er bestaan in algemene zin, logisch, zorgen over de bescherming van waterwegen, de bestrijding van onkruid en de toepassing van voedingsstoffen. Bovendien is er veel aandacht voor dierenwelzijn.”

Binnenkort wordt de boerderij gecontroleerd op CO2-neutraliteit. “Dat sluit aan bij wat mensen willen: CO2-neutrale producten”, zegt Gibson. “Wij hebben het geluk dat we met onze omvang veel grond hebben die CO2 kan opnemen. Natuurlijk is het ook zo dat wol voor ongeveer de helft uit koolstof bestaat. Dat is afkomstig van het plantaardig materiaal dat CO2 uit de atmosfeer heeft opgenomen en de schapen vervolgens hebben verteerd. Schapen zetten deze in feite om in wol.”

Overtuigd van merino

Gibson ziet dat veel boerenbedrijven het tegenwoordig moeilijk hebben. Maar zijn boerderij floreert juist. “Het liefst zou ik zelf een merinoboerderij bezitten in plaats van managen, maar dat kost veel geld”, zegt hij. “Mijn vrouw en ik hebben al vroeg in onze carrière gezegd dat we van meet af aan dingen willen doen waar we volledig achter staan. We wilden dus niet eerst een goed verdienend beroep uitoefenen om pas veel later, op ons vijftigste, te kunnen doen waar we echt in geloven.”

Hij ziet dat hij met zijn merinowol een steentje bijdraagt aan een betere wereld. “Merino is zo’n geweldig product, het is een natuurlijke vezel met fantastische isolerende en temperatuur-regulerende eigenschappen. De wol is in de eerste plaats beter dan de synthetische stof die op basis van aardolie is gemaakt. De wol komt van schapen die niet onder stress maar in alle vrijheid leven. Het is haast een natuurlijk proces; de schapen willen van hun wol af, zodat ze comfortabel kunnen lammeren.”

Als hij de nieuwste FUTURUM-fietskledingstukken in handen heeft, is hij direct enthousiast. “Ik vind het fantastisch om te zien dat de wol verwerkt zit in de kleding van FUTURUM. Die maakt de shirts, jacks en andere kledingstukken echt duurzamer. Ik weet zeker dat elke fietser de eigenschappen van merino weet te waarderen.”

Langer fris

Zelf draagt Gibson ook kleding van merinowol. “Vrijwel dagelijks, vooral als ik actief ben op de boerderij. Merino is lekker warm, zit comfortabel en het voert zweet af van je huid. Dat is prettig, bijvoorbeeld als we de schapen in de heuvels bijeendrijven. Soms loop ik wel 25 kilometer per dag achter de kudde schapen aan.”

Ook tijdens het sporten draagt hij kleding van merino. “Om als gezin te ontspannen gaan we ’s ochtends hardlopen, wandelen of jagen. Pasgeleden nog heb ik de The Routeburn gelopen, een avontuurlijke bergrun van 32 kilometer. Ook daar koos ik natuurlijk voor kleding van merino.”